Ang Kasaysayan Ng Sisig sa Pilipinas ✍️

 Ang Pinagmulan ng Sisig

Ang pinakaunang tala ng salitang sisig ay matatagpuan noong 1732, na naitala ng paring Agustino na si Diego Bergaño sa kanyang Vocabulary of the Kapampangan Language in Spanish and Dictionary of the Spanish Language in Kapampangan.

Ayon kay Bergaño, ang sisig ay tumutukoy sa isang ensaladang gawa sa hilaw na papaya o hilaw na bayabas na kinakain kasama ng asin, paminta, bawang, at suka bilang sawsawan.

Ang salitang manisig, gaya ng sa pariralang manisig manga (na ginagamit pa rin hanggang ngayon), ay nangangahulugang kumakain ng hilaw na mangga na sinasawsaw sa suka.

Kalaunan, ginamit din ang salitang sisig upang tukuyin ang isang paraan ng pagluluto ng isda o karne, lalo na ng baboy, na minamarinado sa maasim na likido gaya ng katas ng kalamansi o suka, saka tinitimplahan ng asin, paminta, at iba pang pampalasa.

---

Ang "Sisig Queen"

Lucia Cunanan ng Angeles City, na mas kilala bilang “Aling Lucing,” ang kinikilalang nakaimbento ng modernong bersyon ng sisig.

Noong kalagitnaan ng 1974, inihain ni Aling Lucing ang kanyang espesyal na sisig na gawa sa inihaw at tinadtad na tenga at pisngi ng baboy, na hinaluan ng suka, katas ng kalamansi, tinadtad na sibuyas, at atay ng manok, at inihain sa mainit na plato.

Ngayon, may iba’t ibang uri ng sisig tulad ng:

Sisig ala pizzailo

Pork combination

Tahong o green mussels sisig

Mixed seafood

Ostrich sisig

Crocodile sisig

Spicy python sisig

Frog sisig

at tokwa’t baboy sisig, at marami pang iba.

---

Ang Angeles bilang “Sisig Capital of the Philippines”

Kinilala ng Department of Tourism ang restawran ni Aling Lucing bilang dahilan kung bakit tinaguriang “Sisig Capital of the Philippines” ang Lungsod ng Angeles noong 1974.

Ang paggamit ng ulo ng baboy sa mga modernong bersyon ng sisig ay nag-ugat sa Clark Air Base sa Angeles noong panahon ng kasunduan ng Pilipinas at Estados Unidos (1947–1991).

Ang mga ulo ng baboy ay murang nabibili o minsan libre, dahil hindi ito ginagamit sa pagkain ng mga sundalong Amerikano sa base.

---

Paraan ng Paghahanda ni Aling Lucing

Ayon sa orihinal na recipe ni Aling Lucing, ang paggawa ng sisig ay may tatlong yugto:

1. Pagpapakulo – upang matanggal ang balahibo at palambutin ang ulo ng baboy.

2. Pag-iihaw o pagbroil – upang magkaroon ng lasa at bahagyang pagkaprito.

3. Pag-chop at paghahalo – tinatadtad ang karne, hinaluan ng sibuyas, at inihahain sa sizzling plate.

---

Mga Modernong Bersyon

Sa mga panahong ito, naglalaman na ang ilang bersyon ng sisig ng:

Atay ng baboy o manok

Itlog

Utak ng baka

Chicharon (pork cracklings)

Mayonnaise

Bagaman sikat na ang mga ito, hindi ito pabor sa mga tradisyonal na chef ng Pampanga dahil malayo na raw ito sa orihinal na lasa at pagkakakilanlan ng sisig.

Ngunit, patuloy na nag-eeksperimento ang mga lokal na chef at gumagamit na rin ng ibang sangkap tulad ng manok, pusit, tuna, at tokwa.

---

Mga Makabagong Gamit ng Sisig

Sa modernong panahon, nagagamit na rin ang sisig bilang:

palaman sa taco,

sahog sa salad,

palaman ng manok (stuffing),

ulam sa carbonara,

at iba pang malikhain at masarap na putahe.

Cabre Tv